Jak rozpoznać cukrzycę
–
kompendium wiedzy
Cukrzyca jest jedną z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych naszych czasów. Znacznie zmniejsza komfort codziennego funkcjonowania, a przy tym wymaga zmian w kontekście diety. Do ich wprowadzenia konieczne jest prawidłowe rozpoznanie tej dolegliwości. Skąd się bierze cukrzyca, jak ją rozpoznać i jak leczyć?
Cukrzyca – co to jest?
Cukrzyca tak naprawdę nie jest jedną chorobą, ale grupą schorzeń metabolicznych, charakteryzujących się hiperglikemią, a więc podwyższonym poziomem cukru w organizmie, co może prowadzić do uszkodzeń wielu narządów, takich jak nerki, serce itd. Wyróżnia się kilka rodzajów cukrzycy:
- Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. Oznacza to, że organizm sam się niszczy – poprzez zabijanie komórek trzustki zajmujących się produkcją insuliny, co prowadzi do hiperglikemii.
- Cukrzyca typu 2 natomiast jest dolegliwością metaboliczną, w której co prawda organizm potrafi nadal produkować insulinę, lecz uodparnia się na nią. To również prowadzi do przewlekłej hiperglikemii.
Cukrzyca może prowadzić do różnych powikłań, takich jak na przykład kwasica ketonowa lub mleczanowa, hiperglikemia i hipoglikemia, choroby nerek, choroby serca, śpiączka cukrzycowa, neuropatia i retinopatia, nefropatia.
Cukrzyca – skąd się bierze?
Nadal trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, skąd się bierze cukrzyca typ 1? Może mieć to związek z czynnikami środowiskowymi, takimi jak niższa temperatura. Dochodzi do tego dieta w okresie niemowlęcym – dzieci karmione piersią rzadziej chorują na cukrzycę. Cukrzyca typu 2 natomiast jest bardziej związana z genetyką. Okazuje się, że w największej grupie ryzyka są osoby, u których w rodzinie występowała ta odmiana choroby. To nie wszystko, ponieważ schorzenie może się pojawić ze względu na zły tryb życia, a więc przyswajanie zbyt dużych ilości tłuszczów, mała aktywność fizyczna itd., które prowadzą do otyłości.
Cukrzyca – jak rozpoznać?
By rozpoznać tę dolegliwość, trzeba wiedzieć, jak objawia się cukrzyca. W przypadku typu 1 chodzi o ogromne pragnienie, zmęczenie i apatię, spadek masy ciała, zajady w kącikach ust, częste oddawanie moczu, nieprzyjemny i acetonowy zapach z ust. Należy dodać, że objawy w przypadku tej odmiany cukrzycy są nagłe i występują gwałtownie.
Jak objawia się cukrzyca typu 2? W jej przypadku dochodzi do częstych napadów głodu, zmęczenia oraz senności, zaburzeń widzenia, zwiększonego (lecz nie ogromnego jak w typie 1) pragnienia, suchości i/lub swędzenia skóry, infekcji intymnych. Ten typ może się rozwijać latami. Pierwsze zauważalne objawy to uszkodzenia małych naczyń tętniczych. Podstawowym badaniem diagnostycznym jest pomiar cukru, a predestynują do tego objawy hipoglikemii lub hiperglikemii. Jeżeli glikemia przekracza normę na czczo w dwukrotnych pomiarach, diagnozuje się cukrzycę.
Cukrzyca – jak leczyć?
Cukrzyca typu 1 jest leczona za pomocą insuliny. Należy ją podawać systematycznie za sprawą penów insulinowych lub pompy insulinowej. Pacjenci muszą mierzyć poziom cukru kilka razy na dobę.
Jak żyć z cukrzycą typu 2? W tym przypadku konieczna jest zmiana diety. Należy jeść mniej, lecz częściej, unikać długich przerw między posiłkami, spożywać mniej tłuszczów nasyconych, ograniczać cukry dodane i węglowodany. Badanie cukru we krwi powinno się odbywać raz na jakiś czas – nie tak regularnie, jak przy typie 1. W zakresie terapii często podaje się także leki przeciwcukrzycowe. Insulina jest stosowana stosunkowo rzadko.
Warto postawić na profesjonalną lekturę
W jednym artykule nie da się pokazać całej charakterystyki tej, dość zawiłej, grupy chorób. Z tego powodu warto sięgnąć po lektury medyczne. Ciekawą propozycją jest „Wieki uczą. Historia badań i leczenia cukrzycy” autorstwa Jana Tatonia i Anny Czech. Jest to swego rodzaju kompendium o diabetologii i historii medycyny metabolicznej na przestrzeni wieków. Autorzy starają się pokazać pozytywną perspektywę, jaką jest szansa na całkowite pokonanie choroby.